عتبه‌ بن ربیع از بزرگان قریش بود، روزی كه حمزه اسلام آورد سراسر محفل قریش را غم و اندوه فرا گرفت و سران قریش بیم آن داشتند كه دامنه اسلام بیش از این توسعه یابد. در آن میان عتبه گفت: من به سوی محمد می‌روم ومطالبی را پیشنهاد می‌كنم،‌ شاید اویكی از آنها را بپذیرد و دست از آیین جدید بردارد. سران جمعیت نظر وی را تصویب كردند. او برخاست و به سوی پیامبر كه در مسجد نشسته بود رفت و به او پیشنهاد كرد كه ریاست مكه را به او بدهند و ثروت هنگفتی در اختیار او بگذارند و از دعوت خود دست بردارد. آن گاه كه سخنان او پایان یافت پیامبر فرمود: آیا سخنان توخاتمه یافت؟ گفت: آری. پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود این آیات را گوش ده كه پاسخ تمام پرسشهای تو در آنهاست:
« بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ، حم تَنْزِیلٌ مِنَ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ، كِتابٌ فُصِّلَتْ آیاتُهُ قُرْآناً عَرَبِیًّا لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ، بَشِیراً وَ نَذِیراً فَأَعْرَضَ أَكْثَرُهُمْ فَهُمْ لا یَسْمَعُونَ »[1]
«به نام خدای رحمان و رحیم، حاء میم، اینكه از جانب خدای بخشنده و مهربان نازل گردیده كتابی است كه آیه‌های آن برای گروهی كه دانا هستند توضیح داده شده است. قرآنی عربی برای مردمانی كه بدانند. بشارت و بیم دهنده است. امّا بیشتر آنها روی گردانیده و گوش نمی‌دهند».
پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ وقتی به آیه 37 رسید سجده كرد. پس از سجده به عتبه رو كرد و فرمود: (ای اباولید! پیام خدا را شنیدی؟) عتبه كه هنگام تلاوت آیات بر دستهای خود تكیه زده و سراپا گوش شده بود بدون اینكه سخنی بگوید بلند شد و به طرف قریش رفت. برخی قریشیان گفتند: به خدا قسم، این حالت و قیافه ابا ولید، همان حالتی نیست كه به سوی محمد رفت. عتبه به آن حالت خود در میان مجلس قریش نشست. به او گفتند: ابا ولید چه دیدی؟ (كه چنین مبهوت و در فكر هستی) گفت: به خدا قسم، كلامی از محمد ـ صلّی الله علیه و آله ـ شنیدم كه تاكنون از كسی نشنیده بودم:
«و اللهُ ما هُوَ الشَّعرُ و لا بالسِّحرِ ولا بِالكهانهِ».
«به خدا سوگند، سخن او نه شعر است و نه سحر و نه كهانت».
ای جمعیت قریش! صلاح می‌بینم كه او را رها كنید تا در میان قبایل تبلیغ كند. اگر پیروز گردید و سلطنت به دست آورد از افتخارات شما محسوب می‌شود وشما نیز از آن بهره می‌برید و اگر در میان آنها مغلوب گردید و دیگران او را كشتند، شما راحت شده‌اید.
قریش گفت: ای اباولید، زبان و كلام پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ تو را سحر كرده است. ابا ولید گفت: این رأی من است، حال اختیار با خودتان است.[2]
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . سوره فصلت، آیه 1 ـ 4.
[2] . سیره ابن هشام، ج 1، ص 313. (با اندكی تغییر)