فاضل نراقی در كتاب معراج‌السعاده نوشته است: در بصره زنی بود به نام شعوانه. مجلسی در بصره از فسق و فجور منعقد نمی‌شد مگر این كه شعوانه در آن حضور می‌یافت. روزی با جمعی از كنیزان خود در كوچه‌های بصره می‌گذشت، به در خانه‌ای رسید كه از آن خروش بلند بود. گفت: سبحان الله! در این جا خروش و غوغایی است. كنیزی را به اندرون خانه فرستاد تا از امر جویا شود. آن كنیز رفت و برنگشت. كنیز دیگری را فرستاد. او هم رفت و برنگشت. كنیز سومی را فرستاد و به او سفارش كرد كه زود برگردد. كنیز رفت و برگشت. گفت: ای خاتون، این غوغای مردگان نیست، ماتم زندگان است، ماتم بدكاران و نامه‌ سیاهان است! شعوانه چون این را شنید خود به اندرون رفت. دید واعظی در آن جا نشسته و جمعی دور او فراهم آمده‌اند و ایشان را موعظه می‌كند و از عذاب خدا، می‌ترساند و ایشان همگی بر گریه و زاری مشغولند. هنگامی كه شعوانه به داخل رسید، واعظ این آیه را تفسیر می‌كرد.
إِذا رَأَتْهُمْ مِنْ مَكانٍ بَعِیدٍ سَمِعُوا لَها تَغَیُّظاً وَ زَفِیراً * وَ إِذا أُلْقُوا مِنْها مَكاناً ضَیِّقاً مُقَرَّنِینَ دَعَوْا هُنالِكَ ثُبُوراً؛[1] هنگامی كه این آتش، آنان را از مكانی دور ببیند، صدای وحشتناك و خشم‌آلودش را كه با نفس زدن شدید، همراه است، می‌شنوند و هنگامی كه در جای تنگ و محدودی از آن افكنده شود، در حالی كه در غل و زنجیرند، فریاد واویلای آنان بلند می‌شود!
شعوانه چون این آیات را شنید، سخت در او اثر كرد و گفت: ای شیخ، من یكی از روسیاهان درگاهم، آیا اگر توبه كنم خداوند مرا می‌آمرزد؟
واعظ گفت: البته اگر توبه كنی خدا تو را می‌آمرزد، اگر چه گناه تو مثل گناه شعوانه باشد.
گفت: شعوانه منم كه بعد از این، گناه نكنم.
واعظ گفت: خدا اَرحم الرّاحمین است و البته اگر توبه كنی آمرزیده می‌شوی.
شعوانه گریه كرد و بندگان و كنیزان خود را آزاد كرد و مشغول عبادت شد و تلافی گذشته‌های خود را می‌نمود، به نحوی كه بدنش گداخته شد و به نهایت ضعف و ناتوانی رسید.
روزی در بدن خود نگریست، خود را بسیار ضعیف و نحیف دید. گفت: آه، آه! در دنیا به این نحو گداخته شدم، نمی‌دانم در آخرت جانم چگونه است! پس ندایی از غیب به گوش او رسید كه: دل خوش‌دار، ملازم درگاه ما باش، تا در روز قیامت ببینی جزای ما را.
نیامد در این در كسی عذر خواه كه سیل ندامت نَشُسْتَن گناه[2]
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . سوره فرقان، آیه 12ـ13.
[2] . مصطفی محمدی اهوازی، چهل داستان از عظمت قرآن، ص 80.